Zakoni o radu u Federaciji Bosne i Hercegovine i Republici Srpskoj usvojeni su krajem prethodne i početkom ove godine po hitnim procedurama bez javnih rasprava formalno organizovanih od strane predlagača zakona.
Cijeneći interes javnosti, Projekat zapošljavanja mladih je objavio veći broj vijesti i informacija o toku procesa kao i tekst Nacrta zakona o izmjenama i dopunama Zakona o radu FBiH. i Zakona o radu Republike Srpske. Dodatno, YEP je objavio i Analizu “Praktična primjena Zakona o radu FBiH“, predstavljenu na Forumu sektora zapošljavanja, održanog na Jahorini 8.decembra 2015. godine. U izradi je i Analiza Zakona o radu RS, koja se priprema u saradnji sa Unijom udruženja poslodavaca Republike Srpske.
Potvrda velikog interesa javnosti za ove zakone stiže iz udruženja “Zašto ne“, koje je građanima osiguralo mogućnost dostavljanja mišljenja, komentara i pitanja vezano za tekst oba zakona putem portala “javna rasprava“. Prema podacima ovog udruženja, u toku 7 dana trajanja rasprave na temu Zakona o radu FBiH (rok je ograničen zbog hitne procedure usvajanja Zakona), portal je posjetilo preko 3.000 građana. Rezultati glasanja govore da građani nisu bili zadovoljni prijedlogom Zakona, jer je samo 17% glasalo “ZA”, a čak 83% posjetilaca je glasalo “PROTIV”.
Zakon o radu RS je raspravi na ovom portalu bio otvoren samo 3 dana, ali i u ovako kratkom periodu, zabilježeno je preko 5.000 posjeta. Građani su opet glasali većinski protiv donošenja ovog Zakona — 95% “PROTIV” i samo 5% “ZA”.
(Slika: predstavljanje novog Zakona o radu RS, Dom kulture, Istočno Novo Sarajevo, 10.03.2016)
Prema podacima udruženja “Zašto ne”, odredbe Zakona o radu FBiH koje su izazvale najviše negativnih komentara su da poslodavac treba imati mogućnost da od radnika zatraži da bude u pripravnosti 24 sata dnevno; kolektivni ugovori se trebaju zaključivati na određeno vrijeme; poslodavac koji zapošljava više od 30 radnika treba imati mogućnost da sam donosi Pravilnik o radu.
U vezi Zakona o radu RS, odredbe sa najviše negativnih komentara su da se ugovor o radu na određeno vrijeme može zaključiti najviše na period od 24 mjeseca; odredbi vezanih za prekovremeni rad koje kažu da radnik prekovremeno ne može raditi više od: 4 sata dnevno, 10 sati sedmično ili više od 180 sati godišnje, a kolektivnim ugovorom može se utvrditi radi i do 230 prekovremenih sati godišnje; odredbi koje se tiču ograničenja trajanja kolektivnih ugovora.
Puni tekst izvještaja o rezultatima online rasprava dostupni su ovdje.
